Širom Evrope danas se obilježava 9. maj kao Dan pobjede nad fašizmom i Dan Evrope, u znak sjećanja na završetak Drugog svjetskog rata u Evropi 1945. godine i početak stvaranja Evropske unije (EU), pet godina kasnije. Bosna i Hercegovina će, kao zemlja kandidat za članstvo u Evropskoj uniji, nizom događaja u Sarajevu, Banjaluci, Mostaru, Brčkom, Travniku i Jajcu, prvi put obilježiti Dan Evrope.
Ove godine obilježava se 78. godišnjica završetka Drugog svjetskog rata i 73 godine od pokretanja inicijative za stvaranje današnje Evropske unije.
Ta dva važna događaja u istoriji Evrope, kao i svake godine, biće obilježena odavanjem pošte žrtvama fašizma i palim borcima u Drugom svjetskom ratu.
U zemljama Evropske unije poseban značaj ima Dan Evrope kao dan koji je označio prekretnicu u odnosima evropskih zemalja i otvorio put stvaranju zajednice država na tom kontinentu, dok je u Rusiji težište na proslavi Dana pobjede u Drugom svjetskom ratu.
U Rusiji se 9. maj obilježava kao Dan pobjede nad fašizmom tradicionalnom vojnom paradom na Crvenom trgu u Moskvi na kojoj se prikazuju ruska vojna dostignuća.
Dan pobjede nad fašizmom slavi se 9. maja u znak sjećanja na dan kada je 1945. nacistička Njemačka potpisala kapitulaciju u Drugom svjetskom ratu.
Dan Evrope, 9. maj, ustanovljen je kao dan sjećanja na deklaraciju francuskog ministra spoljnih poslova Roberta Šumana iz 1950. godine, koja se smatra prvim zvaničnim korakom u nastanku EU.
Deklaracija je bila prijedlog bivšim neprijateljima, Francuskoj i Njemačkoj, da uspostave organizaciju koja će zajednički upravljati njihovim industrijama uglja i čelika, kako se rat u Evropi nikada ne bi ponovio.
Prijedlog je doveo do stvaranja Evropske zajednice za ugalj i čelik 1951. godine, preteče Evropske ekonomske zajednice, odnosno današnje EU.
Bosna i Hercegovina obilježava svoj prvi Dan Evrope
Bosna i Hercegovina će danas, kao zemlja kandidat za članstvo u Evropskoj uniji, nizom događaja u Sarajevu, Banjaluci, Mostaru, Brčkom, Travniku i Jajcu, prvi put obilježiti Dan Evrope.
Zajedno slavimo bogatstvo kulture, tradicije, naslijeđa našeg kontinenta, kao i zajedničke ciljeve ka unapređenju kvalitete života građana širom Evrope, saopšteno je danas iz Delegacije Evropske unije u Bosni i Hercegovini.
U Sarajevu će se proslava odvijati ispred Vječne vatre, u zgradi u kojoj je smješten Europe House – novi centar EU – mjesto okupljanja gdje će javnost imati priliku učestvovati u brojnim događajima i informisati se o aktivnostima EU. Ispred Europe House, 9. maja u 20 sati, nastupit će šaroliki niz mladih, talentovanih bh. umjetnika, među kojima su Zoster, Helem Nejse, Lela i Laka, Marija Šestić, Aida Aršić Mušanović i Nedim Bašić.
Europe House bit će otvoren za javnost u junu 2023. godine. Nakon javnog takmičenja, izabran je vizuelni identitet i slogan Europe House. Pobjednički logotip osmislila je Ajša Beširević iz Sarajeva, dok je autorica pobjedničkog slogana „Stvaramo zajedno“ Ana Lukenda iz Ljubuškog.
Obnovu zgrade Vječne vatre podržala je Evropska unija u okviru tekućih inicijativa za podršku obnove objekata kulturnog naslijeđa i urbanog razvoja centra Sarajeva. Prva faza – unutrašnja obnova – uskoro će biti završena. U narednim fazama predviđena je rekonstrukcija fasade zgrade, sa tekućim radovima na urbanističkom razvoju u blizini koji će se razvijati u bliskoj saradnji sa lokalnim vlastima.
Dani evropskog filma održat će se u renomiranom sarajevskom kinu Meeting point od 10. do 19. maja. Dane filma otvorit će projekcija švedskog filma Hladni slučaj (2019). Švedska trenutno predsjedava Vijećem Evropske unije.
Nakon događaja u Sarajevu, aktivnosti povodom Dana Evrope 2023. se nastavljaju u Travniku i Jajcu gdje će se proslavljati postignuća mladih, civilnog društva i poduzetnika, a koncert klasične muzike će se održati na travničkoj tvrđavi 11. maja. U Banjaluci će 13. maja, povodom obilježavanja Dana Evrope i Evropske noći muzeja, biti održan koncert ispred Muzeja savremene umjetnosti Republike Srpske, na kojem će nastupiti Konstrakta i Zemlja Gruva i Letu Štuke.
Za najmlađe će se organizovati potraga za blagom u Sarajevu, Banjaluci, Mostaru i Brčkom, kako bi mladi avanturisti mogli istraživati bogatstvo prirodnih ljepota Bosne i Hercegovine i učiti nove zanimljivosti. U Tuzli i Mostaru održat će se događaji Eurovisionaries, kviz o Evropskoj uniji kao i karaoke.
Na kraju, kao tradicionalni, značajan znak solidarnosti, jedinstva i zajedništva, objekti kulturne baštine u Sarajevu, Banjaluci, Mostaru, Brčkom, Travniku i Jajcu bit će 9. maja osvijetljeni zastavom Evropske unije.
Nadamo se da će nam se brojni građani pridružiti da zajedno obilježimo Dan Evrope, poručili su iz Delegacije EU u Bosni i Hercegovini.
(BHRT)
